Category: साहित्य/संस्कृति

कथा: आमा ! किन हाँस्नु भएको ?

करिब ३ वर्ष अघि मलेसिया गएको रमेश खबरै नगरी घर आउँदा गाउँ भरि हल्ला भएछ । स्कुलनजिक भुमिनन्दन दाइसँग भेट भएर सँगै आएका थिए रमेश । भुमिनन्दन दाइ
Read More

असमर्थ

हरेक पल आँफैले आफैलाई सम्झिएर आँफैले बिर्सिरहेछु भुल्भुलैयाको रोटेपिङमा फन्को मार्दै भवसागरको माया मोहमा चुर्लुम्म डुबेर फन्को मारिरहेछु। कहिले, अनकन्टार मरुभूमि पारगरी अग्ला अग्ला पहाड़ छिचोलि कहिले, अक्करको
Read More

नियात्रा: न्युजिल्याण्डको

(एक) वरिष्ठ साहित्यकार प्रा. डा. गोविन्दराज भट्टराईले जीबीएलओ (Global Bhutanese Literary Organization ) को चौथो आन्तराष्टिय साहित्य सम्मेलन २१ २२ र २३ दिसम्बर २०१९ मा न्युजिलेन्डमा हुँदैछ भन्ने
Read More

“फूलका उमेरहरू” मा सौन्दर्यानुभूति

कविता लेख्नेहरूको सङ्ख्या दिनदिन बढिरहेको छ। नयाँ पुस्ताका नयाँ नाँ कविहरूको सङ्ख्या बढदो देखिन्छ। नयाँ नयाँ कविहरूका नयाँ नयाँ नयाँ बान्की ढाँचा स्वरूप, भाव, तात्पर्य, प्रस्तुतिमा नयाँ नयाँ
Read More

मानव

अनेकौं प्रश्नका तीरहरू, असंख्य उपेक्षाका सूलहरू र अकल्पनीय घृणाका वाणहरूको मर्मस्पर्शी चोटहरू खपिरहेको म ‘मानव’। समान- असमान, साधारण-असाधारण, सामान्य- असामान्य, रहर- लिङ्ग बिपरीत, भावना आवेग- बेग्लै, सपना कल्पना-
Read More

दाउरा

कहाँ बल्छन् र सबै दाउरा उस्तै गरी उही अगेनोमा ! कुनै जल्दा पनि जोडिन्छन् र कोइला बन्छन् कुनै बल्दाबल्दै टुक्रिन्छन् र खरानी हुन्छन् । दोबाटोमा उभिएको रूखलाई सोधेँ
Read More

नारी

तिम्रै विज भएर जननीको कोखमा ओत पाएकी छोरी पूर्णचन्द्रको ज्योति झैं आकार फेरिदैं हुर्किदा उसको पनि आफ्नै संसार छ हिंडाईका पाइला पाइलाहरूमा उस्को आफ्नै पहिचान छ आफ्नै अस्तित्व
Read More

युरोप मोहनी ‘पथिक प्रवासन’

पश्चिमा राष्ट्रहरूमा गएर पढ्ने नेपालका औसत सहरिया युवाहरूको रहर हो । तिनको जीवन विदेश भूमीमा पाइला टेक्ने बित्तिकै संघर्षपूर्ण बन्छ । एकातर्फ आर्थिक समस्याको पीडा, अर्कोतर्फ विदेशको रंगीन
Read More

बहरबद्ध गजल: व्याङ्क फेरि घट्दै गएर थैलो भयो

व्याङ्क फेरि घट्दै गएर थैलो भयो भव्य मेनगेट खुम्चेर दैलो भयो पीर भयो कि धेरै रङ्ग दल्दा हजुर चम्किलो ति कालो केश कैलो भयो मान गर्न छोडे छैन
Read More

आकाँक्षा

सबैथोक बन्द थियो मात्र ऊ खुलेको थियो मात्र उसको सपना बिउँझेको थियो मात्र उसको आकाँक्षा जुरमुराएर आकासिएको थियो थप्दै गयो आकाँक्षाको भर्याङ्ग आकासभन्दा माथिसम्म मृत्यु सामुन्ने हुँदा पनि
Read More

बुबाको अन्तःस्मरण

आमा सन्तान सुखमा संघर्षरत हुन्छिन् लाग्थ्यो आमा सत् कर्मका पूर्ण भागिदार सुखमय जीवनमा बुबा आमा जो छन् दुवैको भूमिका हुँदो रहेछ बराबर । बाल्यकाल त बुबाको प्यारी भएरै
Read More

नारी चेतनाको बीज रामायण र महाभारतमा

नारी समानता (लैङ्गिक, शैक्षिक, आर्थिक र सामाजिक), नारी अधिकार, वरण स्वतन्त्रताआदि आधुनिक युगको अवदान मानिने सिद्धान्तहरु नै नारीवादका तात्विक तथ्यहरु हुन्। पश्चिमतिरबाट शुरु भएको भनिने नारीलाई हर्ने र
Read More

तीजको शुभकामना

  यसपालिको तीजमा मिठो दर खानलाई कोरोनाले दिएन माईत जानलाई रातो सारी पोते अनि चुरा पनि लाउँला माईती घरको दर पनि अर्को वर्ष खाउँला । घरकै देउता पूजा
Read More

एक अँध्यारो हृदय

पेरिस, एक साँझ, सन १९२३ रात्रीभोजको नाचगान सक्किने कुनै छाँटकाँट छैन, तर मलाई भने पटक्कै बस्न मन छैन जहाँ बाहिरी रुप, सौन्दर्य वा त्यस्तै सतही कुराहरुले बढी माने
Read More

विदेशीएका चेली

तिजका चेली सबै जान्छन् माईत हाम्रा माईती टाढा भए छैन साइत । बाल बच्चा समेटेर विदेश लागियो शिक्षा दिक्षा दिलाउन अगि बढियो । विदेशमा आई बस्न सजिलो थिएन
Read More

कभर गीत, टिक-टके संगीत र पपे गीतकार

सामजिक संजालमा हालसालै एउटा घटना चर्चित छ – ‘ओरजिनल’ गायकले आफ्नो गीतको कभर गीतलाई युटुबबाट निकाल्न बाध्य बनाए । सामाजिक संजालको भिउजलाई आधार मान्ने हो भने निकै नै
Read More

एउटा बेरुजु मुस्कान

ताराहरु खसिरहेको रातले औंसीको अँध्यारोलाई फेर्न सक्दैन जीवनमा कयौं यस्ता प्रश्नहरु छन् तिनीहरुको उत्तरहरु दिईरहनु पर्दैन उत्तरले नै प्रश्नहरुलाई खोज्न जीवनको पैतलाहरुलाई कुल्चीरहन्छ । जहिले म आफूलाई बिर्सेर
Read More

भारतमा नेपाली लोकगीत – अध्ययन, संकलनको स्थिति र यसका विषयवस्तु

आमुख लोकसाहित्यका विभिन्न विधाहरूमा लोकगीत, लोककथा, लोकनाटक, लोकगाथा आदि पर्दछन् भने यसका गौण वा प्रकीर्ण विधाहरूमा उखान, तुक्का, पहेंली, वागधारा आदि हुन्। यीमध्ये लोककथा र लोकगीत अत्यन्त प्रचलित
Read More

परिधि

हुरिकेन ट्रपिकल गोञ्जालो एट्लान्टिकलाई जुरूक्क उचाल्दै विद्रोहको घनघोर हुंकार कोरोनाको कोलाहल बोकेर क्षितिज नाघ्दै उचाल्लिरहेछन् अनिश्चित धारको यात्रामा थाहा छैन यी बाछिटाहरूले मलाई पनि भेट्छन कि ! बिलुप्त
Read More

बाढी र पहिरो

पहाडको खबर जताततै पहिरो गएको छ तराईको खबर कहाली लाग्दो डुबान भएको छ भत्किगए बगिगए सारा खुसी बल्लतल्ल जोडेका घरबार पलभरमै सदाको लागि बिछोडिए कतिजानाको मायालु परिवार तान्दा
Read More