Category: साहित्य/संस्कृति

कथा: भक्ते दाइ

मेरी दिदी पुष्पा र म हरिमान साहुकोमा डेरा सरेको पनि ठ्याक्कै तिन महिना भएछ । छिंडीको कोठो, सस्तो भए पनि सारै चिसो । कवाडी  सामान बेच्न टाढा जानु
Read More

कवि अनुपमा कट्टेलका कवितामा विचरण गर्दा

2020 वर्षलाई कोरोना वर्ष भन्दा हुन्छ। कम अत्याएन यसले। बेफुर्शद मान्छेको धेरै समय बचाइ दियो। ‘समय त बँच्यो, ज्यान बाँच्ने हो कि होइन’— भने एकजना कविले। ‘कति पढनु
Read More

अञ्जन बासकोटाको दृष्टिमा दृष्टि मिलाउँदा

भारतीय नेपाली निबन्ध साहित्यको विकासमा पत्र-पत्रिकाहरुको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको छ । सन 1901 मा पाद्री गङ्गाप्रसाद प्रधानको सम्पादकत्वमा गोर्खे खबर कागत र 1917 मा खर्साङबाट गोर्खा जन पुस्तकालयको
Read More

ज्ञानबहादुर छेत्रीको समालोचनात्मक कृति ‘सर्जक र सिर्जना’ : एक दृष्टिपात

१. आमुख– नेपाली साहित्यमा असम तेजपुरका ज्ञानबहादुर छेत्री कुनै नौलो र अपरिचित नाम होइन। उनी समय समयमा पुस्तक र पत्र-पत्रिकातिर विभिन्न साहित्यिक सामग्री लिएर देखा पर्दछन्। उनी असमतिरबाट
Read More

नारीले हारे समाज हार्छ

स्तन चिरेर शिशुको प्यास मेट्न सक्ने नारी आफैं भित्र सृष्टि फुलाउन सक्ने नारी हारेको युद्ध जित्न सक्ने नारी जितेको युद्ध हारिदिन सक्ने नारी आफ्नो महिमा नचिनेर आफ्नै गरिमा
Read More

पत्नी महिमा

पत्नी पुज्दै श्रीप्रतिष्ठा कमाऔं पत्नीजीमा शुद्ध निष्ठा चढाऔं । पत्नीलाई मिष्ट खाना खुवाऔं पत्नी मानी जिन्दगानी जगाऔं ।।१ पत्नीश्रीको प्रेम पाई पलाऔं पत्नीलाई  भावनामा मिलाऔं  । पत्नीलाई  मान्यतामा
Read More

डाक्टर कमलका मनका कुरा

मनका कुरा डा. कमल छेत्रीको पहिलो कविता संग्रह हो। उनी सिलचर मेडिकेल कलेजबाट एमबीबीएस र एमडी अनि लखनउको सञ्जय गान्धी मेडिकेल इन्टिच्युटबाट डीएम गरिसकेर स्वास्थ्यसेवामा समर्पित चिकित्सक हुन्
Read More

बीर गोर्खाली

आमा मैले रुवाएँकी हजुरलाई ? अन्जानै के भूल गरें सम्झी बस्छु पल्टनहरुमा “आमा” गोधीमा खेली रहेको । बाबा आमाको सपना साकार पार्न बिदेशिएर संघर्ष गरें ढिडो, सिस्नु जे
Read More

सन्दर्भ ‘भ्यालेन्टाईन्स डे’: सम्झनामा आमा-बुबा

प्रेम दिवस,अर्थात् ‘भ्यालेन्टाईन्स डे- फेब्रुवरी १४ । प्रेमीहरुको लागि विशेष दिन । आपसी प्रेम र समझदारी भएका प्रेमील जोडीहरुका निम्ती हरेक दिन  नै प्रेम दिवस हुन्छ, हुनुपर्छ ।
Read More

जातीय विभूति सि के श्रेष्ठ

समाजमा कोही प्रतिभाशाली व्यक्ति रहेका हुन्छन् जसले आफ्नो प्रतिभालाई समजोपयोगी बनाएका  हुन्छन् । कालिम्पोङका सि के श्रेष्ठ यस्ता हुन् जसले आफ्नो प्रतिभाले समाजलाई अहोरात्र केही नयाँ नयाँ विचार
Read More

नहरै नहरको शहर एम्स्टर्डम

युरोपको उत्तर-पश्चिममा पर्ने हल्यान्ड हिजोआज नेदरल्यान्ड नामले विश्वप्रसिद्ध देश हो । प्रकृतार्थमा, हल्यान्डभन्दा नुर्ड र जुइद-हल्यान्ड राज्य मात्र पर्छन जबकि नेदरल्यान्ड बाह्रवटा राज्यको समष्टि सिङ्गो देश हो। बेल्जियम
Read More

दाँतको डाक्टर

खपिनसक्नु दाँत दु:ख्दा झल झल आँखा अगाडि आउँछन् दाँतको डाक्टर जानै पर्ने हुन्छ एक खेप गएपछि फेरि फेरि गइराख्ने होइन्छ कुनै न कुनै दिन जो पनि हुनसक्छ दाँतको
Read More

सह-अस्तित्वमा टुसाएको प्रेम

मैले तिम्रो अस्तित्वको कोसेलीलाई स्वीकार गरे यो मेरो स्वीकारमा पुरुषवादको सैनिकले परेड खेल्ने छैन । तिम्रो आदरपूर्ण प्रेमलाई म यसरी स्वीकार गर्न मन छ त्यो स्वीकारमा मेरो आमाको
Read More

‘न्यायपालिकामा चार दशक मेरा सम्झना’मा रुमलिँदा

पूर्व प्रधानन्यायाधीश मीनबहादुर रायमाझीको “न्यायपालिकामा चार दशकः मेरा सम्झना”  शीर्षकको आत्मकथा २०७७ असोजमा देखा पऱ्यो । त्यतिबेला देश कोरोना भाइरसको क्रन्दनले आक्रान्त बनेको थियो । चार दशकसम्म नेपालको
Read More

एउटा प्रस्ताव

प्रेम भनेको कसैको भावनामाथि खेल्नु रहेछ त्यसैले प्रेम क्रुरता नै क्रुरताले भरिएको कानुनी प्रमाण जुटाउन नसक्ने अपराध रहेछ । तिमी पीडित म पीडक तिम्रोसामु एउटा प्रस्ताव राखुँ ?
Read More

सुशीला कार्कीको “न्याय”माथि विचरण

नेपालको कानुनी इतिहासमा देखिएका सर्वाधिक चर्चित पात्रहरूमध्ये अग्रपङ्क्तिमा आउने नाम हो, सुशीला कार्की । यो नाम नेपालको इतिहासमा धेरै कुरामा पहिलो बन्न गएको छ । जस्तोकि नेपालको पहिलो
Read More

समयको खेल

आजको युगमा पनि धन्य रहिछौ तिमी तिमी माथि छ हाम्रो सलाम कति कति तिमी पनि कुनै बाबा आमाको सन्तान पछि आएर लागे तिमीमा धेरै दाग के गर्नु र
Read More

आऊ एउटै सूर्यसँग उदाऔँ

आऊ एउटै सूर्यसँग उदाऔँ आऊ एउटै चन्द्रसँग निदाऔँ पृथ्वीको ठडिएको एउटै हात हेरेर गर्वले उठेको एउटै औँलो बुझेर आऊ अब एउटै गन्तव्यमा हिडौँ विभेदका कुरा छोडिदिऊँ अब विभाजनका
Read More

नियती

कुखुरी…काँ गर्दै ऊ सुनौलो बिहान निम्त्याउँछ पारीलो घाममा चरिरहेको पोथीलाई एउटा पखेटा भुईंतिर फट्फटाउँदै भाले क्वाक… क्वाक… गर्दै कोरली फकाउँछ बुढी आमै मनमोहक दृष्य हेरिरहन्छे कलेटी परेर लुकेको
Read More

गुमानसिंह चामलिङ : साहित्यिक व्यक्तित्वका रूपमा

१. विषय प्रवेश- नेपाली साहित्यमा गुमानसिंह चामलिङको नाम आदरका साथ लिइन्छ । उनी एक प्रखर प्रतिभाशाली व्यक्तित्व थिए । उनी हाम्रा समाजका एक होनहार व्यक्तित्व थिए। उऩी जातीय
Read More