Category: साहित्य/संस्कृति

मिठो स्वरका धनी थुपदेन भोटिया

नेपाली साङ्गीतिक जगत्‍मा थुपदेन भोटियाको स्थान उँचाइमा छ। सङ्गीत पारखीका निम्ति उनको गीत गायन सुमधुर र सुगम हुन्छन्। गम्भीर श्रोता र सचेत व्यक्तिका निम्ति थुपदेनको गायनमा उत्कृष्टता हुन्छ।
Read More

नोकरीमा ठगी देशको निम्ति घातक

समाजमा विभिन्न किसिमले ठगीकाण्ड धेरै भईरहेका हुन्छन्। आर्थिक रूपमा ठगी गर्नु मात्रै ठगी नभएर आफुले गर्ने गरेको नोकरीमा लापर्वाही गर्नु ठगी गर्नु नै हुन आउँछ। यस लेखमा भने
Read More

मन र आत्मासँग लज्जित “समय”

मन र आत्माले निम्त्याएको आँधी समय कदापि छेकबार बन्न सक्दैन चिसो चिसो मौसममा तरङ्गित मन हावाको प्रवाहसँग लहराउन पुग्छ । मन कपास जस्तै निर्मल स्वच्छ छ जब आत्मा
Read More

व्यङ्ग्य; उपनामधारी लेखक सम्मेलन !

प्रभो! मान्छेमा कार्तिलिप्सा भन्ने कुरा पनि पनि लागू औषधीको जस्तै हुँदोरहेछ । नभई नहुने, नहुँदा तलतल लाग्ने यसका लागि मान्छेले अचम्म- अचम्मका करतुत र तमासा देखाउँछन् । कोही
Read More

गजल

हल्लायो अति ए हजुर ! गराई खति ए हजुर ! ध्वस्तपा¥यो घरबास र, मनुष्यकति ए हजुर ! पु¥यो पशुपन्छी, भकारी, सम्पत्तिजति ए हजुर ! गर्दैछन् स्वार्थको राजनीति, नसोँची
Read More

नेपाली साहित्यमा नारी छन्द शिल्पी – सङ्गम सुधा

प्रतिभाशाली कविका निम्ति छन्दमा कविता लेख्नु स्वाभाविक हो। उसका निम्ति छविता लेख्दा छन्द साधक हो बाधक होइन। उसको कवित्वको अन्तर्वेगलाई सन्तुलित रूपमा उतार्न छन्दले सहयोग गर्छ।  छन्दमा पनि सशक्त
Read More

नेता

कोट्याए चोइट्याए, चिथोरेर देशलाई बण्डा बण्डा गरिदिए अनि बाँकी शेषलाई चिथोर्दै चिथोर्दै तमामहरुले गिजोल्दै बसिरहे भब्यसभ्य बन्ने निहुँमा काँटछाँट गरिरहे अन्धा बने राष्ट्रप्रेमी लुटाहाले देश लुटे तस्कर भनाउँदाहरु
Read More

पैतालाका डोबहरु

जोशिला, आँटिला, पौरखी जोधक युवाहरु ज्ञान, सीप र अनुभवका पारखी एवम् पारंगत वृद्धाहरु हिंडिरहेछन् निरन्तर कलिला मस्तिष्कका बालबच्चाहरु हिंडाउँदै, डो¥याउँदै वा च्याप्प काखीमा च्याप्दै बाँड्दै आफ्ना बिगतका कथा
Read More

याद

याद उसको या तिम्रो थाहा छैन तर बाँचिरहेछन् मनभित्र बारिस भएर कैले त अतित भएर त्यसै-त्यसै, मनभित्र अट्टहास हुँदा तिमी अनुभूतीमा आयौ आज पर पहाड एक छेउ बादलिएको
Read More

बिलाउनेको देशमा नजाउँ है…

दार्जिलिङ पहाड़को एउटा आफ्नै इतिहास छ, आफ्नै संस्कृति, सामाजिक परम्परा, मान्यता, जीवनशैली, भूगोल छ । आफ्नै राजनैतिक अड़ान, कथा व्यथा छ। दार्जिलिङ पहाड हाम्रो हो अनि हामी दार्जिलिङको
Read More

बल्ग्रेलती सपनाहरुको थुप्रोमा छमछम नाच्ने रहर साच्दा-साच्दै खहरेको भेलले किनारामा पुगेको म तर्न सकुला वा नसकुला र पनि जिजीविषाको लर्कन मभित्र ताजै छ र तिमी मान या नमान
Read More

जातीय अस्मिताका कवि – नवसापकोटा

नेपाली साहित्यमा नव सापकोटा एउटा उल्लेखनीय कविको नाम हो। नेपाली कविता साहित्यमा उनको नाम पनि अग्र पंक्तिमा आउँदछ। उनी नयाँ युग, नयाँ चेतनामा रहेर कविता लेख्छन्। उनको जन्म
Read More

जीवन

अब के सुनाउँ मेरो अभावको जीवन सबै असरल्ल कथा तिम्रै सामु सबै तेर्सिएको छ मेरो सुख दुःखको व्यथा अब बाँकि म छु तिमी ममा छौ तिमीलाई हेरेर म
Read More

ऐना हराएको म

म विवेकशील, तँ महामूर्ख। मेरो विचार महान, तेरो तुच्छ। रातदिनओछ्यानमै ढलेनी मै परिश्रमी । मेहेनती हुँदैमा के भो, तँ महाअल्छी ।। मैले आर्जेको धन, मेहेनत र युक्ति अनि
Read More

भानुभक्तलाई अमरता प्रदान गरिएका केही कामहरू

भारतमा आदिकवि भानुभक्तको ठुलो स्थान, सम्मान र ऐतिहासिक मह्त्त्व छ। भारतमा रामकथाको एउटा लामो परम्परा छ। हिन्दी बङ्गला, तमिल तेलु मलयलम, उडिया, कन्नड, मैथिली प्रायः सबै साहित्यमा राम
Read More

फलामको ढोका : हारेको जीवनलाई पाठ

दिन चिसो थियो | हरिया साना हिमाली सुगाहरु धान उठाएर खालि भएका खेतमा छपक्कै थिए । लेकमा चिसो बढ्दा सुगाहरु बेंसी झर्ने गर्थे । लिपे लेकको टुप्पोमा थोरै
Read More

‘बिर्सनै नसकिने हाम्रा गीत-सङ्गीतका पदचापहरू’

जे. के. बराइली अल इन्डिया रेडियोमा समाचार वाचकका रूपमा नाम सुनिरहेको नाम हो। उनी धेरै वर्षअघि अघिदेखि नेपाली समाज, साहित्य सङ्गीत, समाजसित सम्बद्ध छन्। अहिले आफ्नो सरकारी सेवाबाट
Read More

मामाघरको यात्रा

नेरटिटी जाने हो त ? मे महिनातिर एक दिन बेलुका श्यामजीले खाना खाने बेलामा भन्नुभयो । नेरटिटी ज्यालेन्जीबाट लगभग १५ मिनेट जतिको हवाई दुरीमा थियो । नेरटिटीमा हामीसँगै
Read More

(पुस्तक समीक्षा) मेरो पत्रकारिता : शीर्षक एक मन्थन अनेक

स्वदेश तथा विदेशमा रहेका नेपालीहरूका लागि पुरुषोत्तम दाहाल परिचित नाम हो, एक कुशल प्राध्यापक, प्रखर वक्ता, आत्मसम्मानका हिमायती, निर्भीक पत्रकार, प्रजातान्त्रिक विचारका सम्बाहक र साहित्यसाधक । यस्तै–यस्तै अनेकौँ
Read More

ज्यालेन्जी डायरीः कुमारबाट ओमार

जब हेलिकप्टरले मजाले आफ्नो पङ्खा घुमाउँदै धर्ती छड्ने तरखर गर्यो म हेलीकप्टरको झ्यालबाट ‘ज्यालेन्जी’लाई अन्तिम पटक आफ्नो नजरमा पार्ने तरखर गर्दै थिएँ । एकैछिनमा हेलिकप्टर उचाईमा पुगेको पत्तो
Read More