Category: साहित्य/संस्कृति

एउटा गीतको संरचनात्मक अध्ययन

गत वर्ष २०१४ मा एउटा सुन्दर गीति अल्बम निस्कियो रूमानी बतास। यसमा स्वर रबिन शर्मा शब्द पुश्कर पराजुली र संगीतकार शरद सिन्हा रहेका छन्। अल्बमका सबै गीत मिठा 
Read More

म जीवन्त बाग्मती भएर बग्नेछु

   बागद्वार हुँदै बगेकी ऊ बाग्मती चोभारको डाँडो काटेर फाटेका मनहरू टाल्दै छुट्टिएका दुई किनाराहरू डोर्याउँदै बर्षौं अविरल बगिरही बगिरही। उन्मुक्त स्रोतस्विनी बाग्मती कहिले रुष्ट भएर बगी कहिले
Read More

मेरो यात्रा: कथा मान्छे अनि अरुहरुका  (भाग २)

नेपालमा बसको यात्राको आफ्नै स्वाद छ। यो आलेख अघिल्लोको निरन्तरता हो। भावनाका लहरहरु कहाँ रोकिन्छन र, यी त चलिरहन्छन, यात्राजस्तै। कति लेखिन्छन, कति मनभित्रै सुन्दर बगैँचा बनेर झ्याङ्गिन्छन,
Read More

गीत अध्ययनको कोसेढुङ्गो ‘बिर्सनै नसकिने हाम्रा गीत-सङ्गीतका पदचापहरू’

जे. के. बराइली अल इन्डिया रेडियोमा समाचार वाचकका रूपमा नाम सुनिरहेको नाम हो। उनी धेरै वर्षअघि अघिदेखि नेपाली समाज, साहित्य सङ्गीत, समाजसित सम्बद्ध छन्। अहिले आफ्नो सरकारी सेवाबाट
Read More

म टुकुचा

म एउटा सानो खोला मेरो नाम इक्षुमती जब म सङ्लो थिएँ सफा कल कल थिएँ मलाई माया गरेर बोलाउने नाम हो टुकुचा मानिसहरु पानी खान्थे नुहाउथे, पौडी खेल्थे
Read More

(कविता) अङ्गदान

तिमी व्यर्थ किन “म म” भन्छौ जब कि तिमी तिमी नै हैनौ सम्झ त मानिसहरू ड्राइभिङ ल्याइसेन्स भर्दा कुन कुन अङ्ग दान गर्ने भनेर चिन्ह लगाउछन् तिमी मेरो
Read More

गुरूवाणी: गोरखवाणी

कुनै कृति किन पठनीय हुन्छन् ? सबैका आ-आफ्नै ‘जजमेन्ट’ हुनसक्छन् | ज्ञान/विचार आर्जनका लागि,समाचार/सूचना वा सन्देश प्राप्त गर्नका लागि,मनोरञ्जन वा अन्य थप केही जे पनि हुनसक्छन् सबै कृतिका
Read More

जुवाघरका कथा:युधिष्ठिर

महाभारतका कथाका पात्र युधिष्ठिरसङ्ग जोडिएर आउने अर्को प्रसङ्ग हो – जुवा । यही जुवाको सम्बन्ध र प्रभावले वर्तमान नेपाली समाज र राजनीतिमा परेको प्रभाव र परिणामका बारेमा सर्वज्ञ
Read More

एकला चलो रे एकला …

पानीमा किन भिज्दै हिंड्नुहुन्छ ? एकछिन ओत लाग्नुहोस् । एउटी नारीको सुरिलो स्वर कानमा गुञ्जिन्छ ।एउटा परिचितजस्तो लाग्ने आबाज। हँ, म पानीमा भिजेको छु र ! म झस्किन्छु
Read More

धमारी २०१५ कार्यक्रममा उपस्थित भएपछि

आजको युगमा कविता अलोकप्रिय बन्दै गएको छ, जनजीवनमा कविता कम रूचिकर बन्न थालेको छ, इन्टरनेटका विभिन्न सामाजिक सञ्जालहरू ढाकेर कविता अब कसले पढ्ने र सुन्ने, आजको विकासको अति
Read More

‘रूद्र’ को ‘तेस्रो आँखो’ मा आँखा लाउँदा

कवि चिनारी- असम बडसोलाका एक जागरूक व्यक्तित्व, जातीय संगठनका एक अग्रणी, सामाजिक सचेत पुरूषका रूपमा श्री रूद्र बराललाई लिन सकिन्छ। उनी साहित्य क्षेत्रमा पनि बेला बेलामा छाइरहन्छन्। उनी
Read More

भानुजयन्ती र जातीय प्रेम

यता दार्जिलिङ- सिक्किम आसामतिर भानुजयन्ती मनाउने चलन अझै बढ्दै गएको पाइन्छ। यही अवसर पारेर नेपाली जातीय चेतना, भाषा प्रेम, साहित्यप्रति रूचि आदि जस्ता कुरा जोडिएका छन्। भारतमा गोर्खालीहरूको
Read More

उक्तक र मुक्तक सार्वजनिक 

अमेरिकाको नर्थ क्यारोलाईनामा दुईजना लेखकका  उक्तक र मुक्तकसमेत गरेर ६ वटा  कृति एकैसाथ  लोकार्पण भएका छन् । आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २०९औं जयन्तीको अबसरमा अन्तराष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज नर्थ क्यारोलाईना,
Read More

एक टुक्रा आकाश खस्यो भने !

एउटा सानो टुक्रो आकाश खस्यो भने, आकाशलाई ढाक्ने एक टुक्रा बादल खस्ने छ खस्ने छ, आकाशलाई देदीप्यमान राख्ने सूर्यको एउटा सानो टुक्रा । आकाशलाई शीतल राख्ने जूनको एउटा
Read More

व्यङ्ग्य: उपनामधारी लेखक सम्मेलन !

प्रभो ! मान्छेमा कार्तिलिप्सा भन्ने कुरा पनि पनि लागु औषधीको जस्तै हुँदो रहेछ। नभई नहुने, नहुँदा तलतल लाग्ने यसका लागि मान्छेले अचम्म- अचम्मका करतुत र तमासा देखाउँछन्। कोही
Read More

रामकाव्य परम्परा र भानुभक्त आचार्यको रामायणको महत्त्व

नेपाली साहित्यमा भानुभक्त आचार्य (वि. सं. १८७१-१९२५) को नाम शीर्षस्थ स्थानमा रहेका पाइन्छ। उनलाई नेपाली साहित्यमा आदिकविको उपाधि दिइएको छ। उनी नेपाली कवितालाई शैशव अवस्थादेखि किशोर तुल्याउने एकजना
Read More

कालिम्पोङबाट नेपाली गीत-गजल लेखन

१. आमुख – नेपाली साहित्यको मानचित्रमा कालिम्पोङ एउटा महत्त्वपूर्ण स्थान बनेको छ। यहाँबाट कथा, कविता, नाटक उपन्यास आदि धेरै मात्रामा प्रकाशित हुँदै आएको पाइन्छ। नेपाली संस्कृतिलाई कालिम्पोङले जोगाएर
Read More

अतृप्ति: रंग बदलिइरहने मनका पर्दाहरु

मन्जु ! श्रुति–पठन गरेपछि पाठ बुझाउनैपर्छ | जो बुझें म बुझाउँछु । श्रुति साहित्यले आजको युगमा विस्तार पाउँदै छ । ‘श्रुति’ वेदको नाम पनि हो । सुनेरै यसलाई
Read More

संसार उसैमा पाए जस्तो लाग्छ

उसको नजर मदिराको मातभन्दा बढी लाग्छ उसको वाणी मधुको मिठासभन्दा बढी लाग्छ उ मुस्कुराउँदा इन्द्रेणीले धर्ती सजिए झैं लाग्छ उ बोल्दा मधुर सङ्गीत गुन्जिए जस्तै लाग्छ उसङ्ग हुँदा
Read More